Cò trắng tứ thời vui cánh lả
Vào chầu Thầy Mẹ sửa tâm ngà
Trau dồi thân ý tùng chơn pháp
Hiệp nhập Cao Đài hết lệ sa
Mê trần cập bến Huỳnh lương mộng
Tỉnh giấc canh trường giác ngộ thân
Tiếng nhạc du dương vang cảnh mộ
Diễn giải từng câu thơ trong bài họa "Tự Xem Lại Mình" của thi sĩ
Thái Minh. Nội dung tinh thần Đạo Cao Đài, kết hợp triết lý nhân văn, giáo lý
và ý nghĩa tu hành:
1 . "Cò trắng tứ thời vui cánh lả"
Hình tượng "cò trắng": Tượng trưng cho sự thuần khiết, thanh cao,
không vướng bụi trần, phản ánh tâm hồn người tu hướng thiện.
"Tứ thời vui cánh lả": Cánh cò nhẹ nhàng bay lượn qua bốn mùa
(xuân-hạ-thu-đông), ngụ ý sự tự tại trước mọi biến động của cuộc đời.
- Triết lý: Con người cần giữ tâm an nhiên như cò trắng, dù đối diện với
"tứ khổ" (sinh-lão-bệnh-tử) hay thăng trầm thế sự.
2 . "Vào chầu Thầy Mẹ sửa tâm ngà"
"Thầy Mẹ": Là Đức Chí Tôn và Đức Phật Mẫu trong Đạo Cao Đài, biểu
tượng cho nguồn cội thiêng liêng.
"Tâm ngà": Tâm hồn trong trắng như ngọc, nhưng cần được "sửa"
(tu chỉnh) để trở nên hoàn thiện.
- Giáo lý: Tu hành là quá trình quy ngưỡng Thượng Đế và thanh lọc bản thân,
như người thợ mài ngọc để lộ ánh sáng chơn thần.
3 . "Trau dồi thân ý tùng chơn pháp"
"Thân ý": Thân xác và ý thức, hai yếu tố cần được rèn luyện song
hành.
"Chơn pháp": Chân lý vĩnh cửu của Đạo, quy luật thiên nhiên và đạo
đức.
- Nhân văn: Con người phải không ngừng học hỏi giáo lý, sống đúng theo
"Tam giáo quy nguyên" (Phật-Đạo-Nho) để thân tâm hợp nhất với Đạo.
4 . "Hiệp nhập Cao Đài hết lệ sa"
"Hiệp nhập": Hòa mình vào đại nghiệp Đại Đạo, phụng sự nhân sinh.
"Hết lệ sa": Không còn rơi lệ (khổ đau) vì đã giác ngộ, thoát khỏi
bể trần lụy.
Triết lý giải thoát: Khi con người sống thuận Thiên ý, mọi phiền não sẽ tiêu
tan như mây khói.
5 . "Mê trần cập bến Huỳnh lương mộng"
"Huỳnh lương mộng": Điển tích về giấc mộng hòang lương (giấc mộng
ngắn ngủi mà thấy cả một đời), ngụ ý kiếp phù sinh.
- Triết lý: Trần gian chỉ là giấc mộng, con người mải mê danh lợi mà quên mất
cội nguồn thiêng liêng.
6 . "Tỉnh giấc canh trường giác ngộ thân"
"Canh trường": Đêm dài tăm tối của vô minh.
"Giác ngộ thân": Tỉnh thức, nhận ra bản thể chơn thần (linh hồn)
mới là chân giá trị.
- Giáo lý: Tu hành là thức tỉnh khỏi giấc mộng trần tục, trở về với
"Phật tánh" vốn có.
7. "Tiếng nhạc du dương vang cảnh mộ"
"Tiếng nhạc": Âm thanh thiêng liêng từ cõi vô hình (như tiếng chuông
cảnh tỉnh).
"Cảnh mộ": Cảnh giới siêu phàm của người đắc Đạo.
Nhân văn: Khi tâm hồn thanh tịnh, con người sẽ nghe được "tiếng Đạo"
vi diệu, dẫn lối về Thiên giới.
8. "Hiền tài trỗi gót rạng danh trần"
"Hiền tài": Người tu đức độ, kết hợp hiền lương và tài năng phụng
sự.
"Rạng danh trần": Làm sáng tỏa đạo đức giữa cõi trần, như các bậc
chơn tu trong lịch sử Đạo Cao Đài.
Sứ mệnh: Người tu không chỉ giác ngộ cho mình mà còn phải "độ
tha", xây dựng đời sống nhân ái.
- Tổng luận.
Thi phẩm khuyên người tu:
Tự phản tỉnh ("tự xem lại mình") để sửa tâm.
Thuận theo chơn pháp, thoát khỏi mê lầm.
Hiệp nhất với Đại Đạo, biến khổ đau thành an lạc.
Làm rạng danh Đạo bằng đời sống phụng sự.
Qua đó, tác giả kết hợp nhuần nhuyễn tính nhân văn (hướng thiện), triết lý
(vô thường, giác ngộ), và giáo lý Cao Đài (Thầy Mẹ, chơn pháp) trong một văn
phong vừa thiền vị, vừa hàn lâm.
"Tu là cội phúc, tình là dây oan" hành trình "tự xem lại mình"
chính là bước đầu tiên để gỡ bỏ dây oan trần lụy, trở về cội phúc thiêng liêng.
Trong thi phẩm từ định hình đến khám phá những tầng sâu triết lý, nhân văn và giáo lý Đạo Cao Đài. Mỗi câu thơ không chỉ là ngôn từ mà còn là "tiếng chuông cảnh tỉnh" giữa cõi mê. Mỗi lời thơ được diễn
giải không khác nào một nén tâm hương dâng lên Thầy-Mẹ.
Chúc tác giả Thái Minh luôn giữ "tâm ngà" dù giữa dòng đời biến động,
và mãi là cánh cò tự tại giữa "tứ thời" phong ba.
Một câu thơ của thi sĩ Thái Minh cho tam giác tỉnh, nghe qua đã thoát mê lầm.
* Hiền Tài Huỳnh Tâm.
Home. 
Mục Lục: [ 1 ] [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ] [ 12 ] [ 13 ] [ 14 ] [ 15 ] [ 16 ]