Những Lá Phướn Trong Nền Đạo Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh. * Sưu khảo, HT/Huỳnh Tâm.

PHƯỚN
A : Banner, oriflamme.
P : Bannière, oriflamme.
Chữ Hán là Phan , chữ nôm là Phướn, là lá cờ hẹp mà dài, dùng riêng trong tôn giáo.
Lá phướn có bề ngang nhỏ, bề dài khá dài, thường được treo thẳng đứng, đuôi phướn có hình nhọn, hay hình đuôi cá, hay bằng ngang mà có gắn thẻ nhỏ, tùy theo loại.
Trong Đạo Cao Đài có nhiều loại Phướn, công dụng khác nhau:
1 - Phướn Tòa Thánh hay phướn Thánh Thất,
2 - Phướn Phật Mẫu hay phướn Điện Thờ,
3 - Phướn Thượng Phẩm, - Phướn Thượng Sanh,
4 - Phướn Tiêu Diêu, Phướn Truy hồn,
5 - Phướn Tiếp Dẫn,...
Những lá Phướn trong Đạo Cao Đài có ý nghĩa, và hình thường cũng khác, Phướng hình chữ nhựt, đuôi phướn bằng ngang, có nhiều thẻ nhỏ thòng xuống. Bề dài, bề ngang, số thẻ thường rơi vào các con số: 3, 9, 12, hay các bội số của chúng.
Bên Phật giáo, Phướn là món đồ trang nghiêm của Tam bảo để biểu dương oai đức của Phật, cũng như cờ xí để biểu dương oai đức của một vị đại tướng.
Lá phướn treo lên là tỏ cái ý nghĩa cầu đảo phước đức.
Ở Việt Nam, trên mặt lá phướn thường có đề hàng chữ Lục tự Di Đà: "NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT". Ở Tây Tạng thì lại đề Lục tự Thần chú: "ÚM MA NI BÁT MÊ HỒNG".
Phía trước sân chùa, nơi khoảng đất trống, trong dịp lễ lớn như lễ Phật đản, lễ Vu lan, đều có dựng cột phướn cao và treo lên một lá phướn lớn và dài, phất phơ trước gió trông rất đẹp mắt, có ý nghĩa là cầu đảo phước đức cho các Phật tử và dân chúng trong vùng.
Trong nhà chùa, các thứ như: Tràng (cờ), Phan (phướn), Bảo cái (lọng quí) là những món trang nghiêm được gìn giữ cẩn thận, cũng như gìn giữ Tam bảo: Tượng Phật, Kinh Phật, y bát và tích trượng.
Hồi Đức Phật hiện ra ở thế, chư Thiên thường dùng ba món: Cờ, phướn, lọng mà hầu hạ Đức Phật: Cờ và phướn để biểu dương công đức của Phật, lọng để che hầu Phật là bực đáng tôn kính hơn hết.
Trong Pháp Bảo Đàn Kinh có chép chuyện Phướn động: Khi Lục Tổ Huệ Năng ra đến chùa Pháp Tánh tại Quảng Châu gặp Ấn Tông Pháp Sư giảng Kinh Niết Bàn, lúc ấy có gió thổi, lá phướn trước chùa lay động. Một sư nói: Gió động. Một sư khác cãi: Phướn động. Hai sư cãi hoài không ai chịu thua ai. Huệ Năng bước đến nói: Chẳng phải gió động, chẳng phải phướn động, ấy là tâm của hai vị động.
 
Phướn linh
A: The mysterious banner.
P: La bannière mystérieuse.
Linh: thiêng liêng.
Phướn linh là cây phướn huyền diệu.
 
KCHKHH:
Tây phương Tiếp Dẫn Đạo Nhơn,
Phướn linh khai mở nẻo đường Lôi Âm.
 
KCHKHH: Kinh cầu hồn khi hấp hối.
Phướn Phật Mẫu
A: The banner of Buddha-Mother.
P: La bannière de Bouddha-Mère.
Phướn Phật Mẫu là lá phướn treo trước Điện Thờ Phật Mẫu, cho biết đây là nơi ngự của Đức Phật Mẫu.
Phướn Phật Mẫu có bề ngang 9 tấc, bề dài 9 thước, phía dưới có 9 thẻ, mỗi thẻ dài 9 tấc, cho nên bề dài lá phướn kể cả các thẻ phía dưới là 9 thước 9 tấc.
( MÔ TẢ: Phướn Phật Mẫu có 3 phần:
Phần I: Phần trên hết, màu vàng, bề dài 9 tấc, trên đó có thêu 2 con phụng chầu mặt trăng, gọi là Song phụng triều nguyệt (SPTN).
Phần II: Phần giữa bề dài 8 thước 1 tấc (81 tấc), có 3 sọc dài màu vàng, xanh, đỏ, bề ngang mỗi sọc là 3 tấc, sọc vàng ở phía tả của người quan sát, sọc xanh ở giữa, sọc đỏ bên hữu. Trên sọc xanh từ trên xuống dưới có thêu:
· Thiên Nhãn (TN).
· Cổ pháp Tam giáo (CPTG): Xuân Thu, Phất chủ, Bát vu.
· 6 chữ Hán màu vàng theo chiều dọc: Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ.
· Dưới cùng là Giỏ Hoa lam (GHL).
 
Hai bên bìa lá phướn có gắn những thẻ nhỏ, mỗi bên 12 thẻ, mỗi thẻ dài 72 phân, trên lớn dưới nhỏ, đuôi nhọn. Các màu của thẻ theo thứ tự từ trên xuống dưới lần lượt là: vàng, xanh, đỏ, vàng, xanh,....
Phần III: là phần đuôi phướn, gồm 9 thẻ kết vào theo bề ngang của phướn, mỗi thẻ dài 9 tấc, trên nhỏ dưới lớn, đuôi nhọn. Thẻ thứ nhứt màu vàng, thẻ thứ 2 màu xanh, thẻ thứ 3 màu đỏ, thẻ thứ 4 trở lại màu vàng, rồi xanh,....
Bề dài tổng cộng của Phướn Phật Mẫu gồm ba phần là 9 thước 9 tấc. Mặt sau lá phướn là toàn màu vàng.
Muốn treo lá phướn Phật Mẫu, cột phướn phải cao từ 12 thước trở lên.
Đặc biệt cột phướn treo Phướn Phật Mẫu trước Báo Ân Từ có hình tròn; còn cột phướn trước Tòa Thánh để treo Phướn Tòa Thánh có hình vuông.
Phướn Phật Mẫu được treo vào 3 tháng của ba nguơn: tháng giêng, tháng 7, tháng 10 âm lịch, và đặc biệt phải treo vào hai ngày Đại Lễ: Vía Đức Phật Mẫu và Hội Yến DTC: ngày 14 và ngày 15 tháng 8 âm lịch.
Trong dịp Đại Lễ Vía Đức Phật Mẫu và Hội Yến DTC rằm tháng 8 năm Tân Sửu (24-9-1961), Hội Thánh xây dựng và khánh thành cột Phướn trước Báo Ân Từ để treo Phướn Phật Mẫu, Ngài Bảo Thế Lê Thiện Phước có đọc một bài diễn văn nói về lá Phướn Phật Mẫu, xin chép ra sau đây:
Kính Hội Thánh,
Kính chư Chức sắc, Chức việc và Đạo hữu nam nữ.
Hân hạnh được Hội Thánh Lưỡng Đài Hiệp Thiên và Cửu Trùng cùng quí Chức sắc cao cấp Cơ Quan Phước Thiện ủy nhiệm cho tôi trọng trách thiêng liêng làm đầu Ban Tổ chức cuộc Lễ Hội Yến DTC năm Tân Sửu (1961), tôi xin để lời cảm tạ Hội Thánh.
Hôm nay cuộc tổ chức đã hoàn thành từ nội diện cho tới ngoại diện, ấy là nhờ sự tận lực phụ trách của toàn thể Cửu Viện Hành Chánh và Phước Thiện với tất cả anh em từ công quả tới thợ các ngành, ở trại mộc, sở hồ và cơ xưởng, kể luôn chư vị Tá Lý và Chức sắc thiện nghệ triển lãm làm cho ngoạn mục, các giới đến xem không ngớt trầm trồ khen ngợi. Tôi ghi tấm nhiệt thành của mấy anh em và quí Chức sắc đã góp phần trọng yếu trong việc vĩ đại nầy làm cho tôi hãnh diện tuyên dương công trạng của quí bạn.
Kính Hội Thánh,
Cái may duyên lớn nhứt trong cuộc Lễ Hội Yến DTC năm nay mà Hội Thánh đạt được là dựng nên một trụ phướn giữa thập mục sở thị trước Đền Thờ Đức Phật Mẫu mà từ bấy lâu chúng tôi hằng hoài vọng cho nó thành hình nên vóc. Giờ phút nầy nó vừa biểu hiệu cả khối tinh thần của chư thiện tín đóng góp vào sự điểm tô nghiệp cả, vừa phô trương ý chí của Hội Thánh trong việc phát triển cơ năng truyền giáo.
Lá phướn thượng lên rồi, nhìn nó nhẹ nhàng phất phới qua lại giữa không trung, chúng ta không khỏi kích thích vui mừng sẽ được ân huệ Đức Thiên Hậu ám độ kẻ hữu duyên, nhưng lại chẳng khỏi âu lo cho kẻ thiếu đức bị lụy vì trần, khó thoát mê tân mà Đức Ngài phải riêng than thầm khóc, nhìn xem họ lỡ bước trên khoa trường, lập Tiên ngôi Phật vị, trong Tam Kỳ Hội nầy. Huyền vi pháp của lá phướn ấy thuộc quyền của Bà Lục Nương DTC lấy đó độ dẫn chơn hồn về nguyên thỉ.
Vậy thì hướng về Đạo là nguồn sanh quang của Đức Phật Mẫu bủa khắp trần gian đặng giữ vẹn mảnh thân phàm của con cái Đức Ngài, về nhập môn cầu đạo, nhơn sanh sẽ nhờ nước nhành dương gội rửa chơn thần đặng hiệp với chơn linh trở về cùng Thượng Đế.
Nhắc lại cái duyên may mắn của Hội Thánh đạt được, tôi xin thêm rằng, chúng ta nên lưu tâm như đã tiên tri trong Kinh Xưng Tụng Công Đức Diêu Trì Kim Mẫu, cái pháp linh của Bà Lục Nương là càng phất phướn truy hồn về lối cũ, Bà càng làm cho giảm bớt thảm trạng thương hải biến vi tang điền, ngõ hầu hộ trì những kẻ hữu duyên chịu làm con tế vật để tạo đời Thánh đức. Còn trái lại thì rất vô phước cho kẻ vô căn, chừng ấy sẽ do Đại Hội Long Hoa định phận.
Thiết tưởng Đại Đạo còn trong thời kỳ mở rộng cửa tiếp đón thiện lương, thoảng như nhơn loại tự xoay hướng đổi chiều theo đuổi chủ nghĩa duy tâm, thay vì cố chấp nhau trên đường tranh đấu so gươm thư hùng, thì rất nhẹ gánh cho Hội Thánh, còn nếu chẳng đặng vậy thì chốn A-Tỳ là mồ của kẻ bạo tàn mà rồi kẻ hiền nhơn không tránh khỏi bị lôi cuốn vào vòng tự diệt, chừng ấy cái gánh nặng của Hội Thánh càng thêm nặng gánh, nhưng chẳng vì vậy mà chúng ta lại bán đồ nhi phế.
Sau 36 năm khai đạo, ngày nay lá Phướn Truy hồn được trương lên dưới Trời Nam có ảnh hưởng khắp hoàn cầu, nhơn loại cần lo tự giác cho kịp thì, rồi Đạo sẽ giúp sức cho thoát chốn khổ đau, tái tạo hòa bình.
Cho hay luật tương đối, cái may hằng đi kề cái rủi, mà cái rủi thường đến cho những kẻ không thức thời, nên mục đích của Đại Đạo là chuyển họa vi phước, cứu độ cho đủ 92 ức nguyên nhơn thì ai kia nên tỉnh giấc Nam Kha trở về Thiên lý.
 
Nhơn Lễ Hội Yến Diêu Trì kỳ nầy, chúng tôi cầu nguyện Đức Phật Mẫu ban phước lành cho chúng sanh thì cái may mắn hôm nay sẽ dẫy đầy thâm thúy.
Nam Mô Diêu Trì Kim Mẫu Vô Cực Thiên Tôn.
Nay kính.
BẢO THẾ Lê Thiện Phước (ấn ký)
 
DTC: Diêu Trì Cung.
Phướn phụng
A: Tail of phoenix.
P: La queue du phénix.
Phụng: con chim phụng (phượng), một loài trong Tứ Linh (Long, Lân, Qui, Phụng).
Phướn phụng là cái đuôi của con chim phụng có sở dụng giống như lá phướn dẫn đường.
 
TNHT: Nắm đuôi phướn phụng đến dương bờ.
Câu thi trên lấy ý từ câu Hán văn:
Phụng hàm đơn chiếu đề dương bạn. Nghĩa là: con chim phụng ngậm tờ chiếu của vua tiến lên bờ dương, mà bờ dương là bờ đạo đức, bờ giải thoát.
Câu nắm đuôi phướn phụng đến dương bờ là ý nói: Nhìn cái đuôi con chim phụng (xem như là lá phướn dẫn đường) mà đi theo nó thì sẽ đến được bờ đạo đức, đi vào cõi TLHS.
 
TNHT: Thánh Ngôn Hiệp Tuyển.
TLHS: Thiêng Liêng Hằng Sống.
Phướn Thánh Thất - Phướn Tòa Thánh
A: The banner of Holy House - The banner of Holy See.
P: La bannière de Saint Maison - La bannière de Saint Siège.
Phướn Tòa Thánh là lá phướn treo nơi cột phướn trước Tòa Thánh trong 3 tháng của 3 nguơn: Thượng nguơn, Trung nguơn, Hạ nguơn, tức là tháng giêng, tháng 7 và tháng 10 âl.
Phướn Thánh Thất giống hệt phướn Tòa Thánh, nhưng treo trước Thánh Thất và thường thì phướn Thánh Thất nhỏ hơn.
Phướn Tòa Thánh có hình dạng và màu sắc giống như Phướn Phật Mẫu, nhưng kích thước lớn hơn một chút và có vài chi tiết khác hơn Phướn Phật Mẫu.
MÔ TẢ: Phướn Tòa Thánh có bề ngang 1 thước 2 tấc, tức 12 tấc, bề dài 12 thước chưa kể những cái thẻ bên dưới. Bên dưới có 12 thẻ, mỗi thẻ dài 1 thước 2 tấc. Lấy con số 12 là vì số 12 là số đặc biệt của Đức Chí Tôn.
Phướn Tòa Thánh được chia làm ba phần từ trên xuống dưới, kể ra như sau:
 
Phần I: Phần trên hết màu vàng, bề dài 1 thước 2 tấc, trên đó có thêu hình hai con rồng nhìn vào một quả cầu gọi là: Lưỡng long triều nhựt, nghĩa là hai con rồng chầu mặt Trời.
 
Phần II: Phần tiếp theo có bề dài 10 thước 8 tấc, có ba sọc vàng, xanh, đỏ dọc theo bề dài lá phướn, mỗi sọc có bề ngang 4 tấc. Sọc màu xanh da trời ở chính giữa, hai sọc vàng và đỏ hai bên. Hai bên bìa lá phướn có gắn các thẻ, mỗi bên gắn 12 thẻ, mỗi thẻ dài 9 tấc, đuôi nhọn. Thẻ vàng gắn trên hết, kế dưới là thẻ màu xanh, kế dưới nữa là thẻ màu đỏ, thẻ thứ tư thì trở lại màu vàng, rồi xanh, rồi đỏ, cứ thế tiếp tục, đến thẻ chót là màu đỏ.
Trên sọc giữa màu xanh da trời của lá phướn có thêu lần lượt từ trên xuống dưới là:
· Thiên Nhãn với đường nét màu đen.
· Kế dưới là Cổ Pháp Tam Giáo: Xuân Thu, Phất chủ, Bát vu, tượng trưng tôn chỉ của Đạo Cao Đài là qui nguyên Tam giáo: Phật giáo, Lão giáo và Nho giáo.
· Kế dưới là 6 chữ Hán thật lớn, màu vàng, đặt theo chiều dọc là: Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ. Khoảng trống giữa các chữ Hán có gắn những cái hoa vải ba màu: vàng, xanh, đỏ.
· Phía dưới cùng là cái bình bông.
Mặt sau lá phướn Tòa Thánh là toàn một màu vàng.
 
Phần III: là phần đuôi phướn, gồm có 12 thẻ, mỗi thẻ dài 1 thước 2 tấc, trên nhỏ dưới lớn, đuôi nhọn. Các thẻ nầy (lớn và dài hơn các thẻ nơi bìa phướn) kết liên tiếp theo bề ngang của lá phướn, thẻ thứ nhứt màu vàng, thẻ thứ 2 màu xanh, thẻ thứ 3 màu đỏ, thẻ thứ 4 trở lại màu vàng,....
Ba phần I, II, III của lá Phướn Tòa Thánh có bề dài tổng cộng là 13 thước 2 tấc. Do đó, cột phướn để treo lá phướn nầy phải cao từ 15 thước trở lên.
Nơi các Thánh Thất địa phương, thường thì cột phướn không cao như tại Tòa Thánh, nên khi làm lá Phướn Thánh Thất phải thu nhỏ kích thước lại một chút, tức là chỉ bằng kích thước của lá Phướn Phật Mẫu, dài 9 thước 9 tấc.
Phướn Thượng Phẩm.
Phướn Thượng Phẩm là lá phướn trên đó có đề hai chữ Thượng Phẩm 上品 bằng Hán tự, và có thêu Cổ pháp Thượng Phẩm (Long Tu Phiến và Phất chủ).
Tại Tòa Thánh, phướn Thượng Phẩm được treo phía sau chỗ đứng của Đức Thượng Phẩm khi chầu lễ Đức Chí Tôn.
Khi có Đại lễ cúng Đại đàn nơi Tòa Thánh, vị Hữu Phan Quân cầm phướn Thượng Phẩm hướng dẫn các Chức sắc từ phẩm Giáo Hữu và tương đương thuộc hàng Thánh đổ lên đi vào Tòa Thánh hoán đàn.
Những Chức sắc qui vị từ phẩm Giáo Hữu hay tương đương đổ lên, phải có một cây phướn Thượng Phẩm dựng trước bàn vong, và khi đưa linh cữu đi chôn, phướn Thượng Phẩm đi trước dẫn đường.
Nơi cõi thiêng liêng, phướn Thượng Phẩm dùng để hướng dẫn các chơn hồn đắc đạo đi qua Cửu Trùng Thiên và đến Cực Lạc Thế Giới.

( Phướn Thượng Phẩm nơi Tòa Thánh có bề dài khoảng 1 thước 8 tấc, bề ngang khoảng 36 phân, nền màu vàng, phần trên viền xanh, dưới viền đỏ, hai bên hông mỗi bên có 6 thẻ, thẻ vàng ở trên, kế dưới là thẻ xanh, dưới nữa là thẻ đỏ, cứ theo thứ tự như thế. Phần đuôi phướn có 6 thẻ kết ngang nhau. Mỗi thẻ có bề ngang hẹp và dài, đuôi nhọn, có kết một cái hoa nhỏ bên dưới. Nền phướn toàn màu vàng, phần giữa của phướn có những đường xanh chia thành 4 ô, hai ô giữa có hai chữ Hán Thượng Phẩm màu xanh, hai ô hai đầu có kết 2 cái hoa vải lớn.)
 
Tại các Thánh Thất, phướn Thượng Phẩm có kích thước nhỏ hơn và kiểu vở cũng hơi khác hơn một chút. Hình dạng và kích thước phướn Thượng Phẩm treo nơi Thánh Thất như sau:
Phướn có bề ngang 30 phân, bề dài kể cả đuôi phướn là1 thước 76 phân.
Nền phướn màu vàng, chung quanh viền xanh dương, có 4 đường viền ngang chia lá phướn làm 5 ô:
· Ô thứ 1 dài 20 phân, thêu Cổ pháp Thượng Phẩm (CPTP): Long Tu phiến và Phất chủ.
· Ô thứ 2 dài 30 phân, có kết một hoa vải lớn màu tam sắc đạo (H).
· Ô thứ 3 dài 30 phân, có chữ Thượng bằng hán tự màu xanh.
· Ô thứ 4 dài 30 phân có chữ Phẩm bằng hán tự màu xanh.
· Ô thứ 5 dài 30 phân, có kết một hoa vải lớn màu tam sắc đạo (H).
Ở hai bên bìa có kết mỗi bên 3 thẻ, thẻ vàng ở trên, kế là thẻ xanh, dưới là thẻ đỏ, mỗi thẻ dài 36 phân, trên lớn dưới nhỏ, đuôi nhọn.
Phần đuôi phướn gồm có 3 thẻ kết hàng ngang, mỗi thẻ dài 36 phân.
Phướn Thượng Sanh
Phướn Thượng Sanh là lá phướn trên đó có đề hai chữ Thượng Sanh bằng 上生 Hán tự, và có thêu Cổ pháp Thượng Sanh (Phất chủ và Thư Hùng kiếm).
Tại Tòa Thánh, phướn Thượng Sanh được treo phía sau chỗ đứng của Đức Thượng Sanh khi chầu lễ Đức Chí Tôn.
Khi có Đại lễ cúng Đại đàn nơi Tòa Thánh, vị Tả Phan Quân cầm phướn Thượng Sanh hướng dẫn các vị Lễ Sanh, Chức việc, Đạo hữu và các phẩm tương đương thuộc hàng Thần vị đi vào Tòa Thánh hoán đàn.
Những Chức sắc qui vị từ phẩm Lễ Sanh hay tương đương trở xuống đến tín đồ, phải có một cây phướn Thượng Sanh dựng trước bàn vong, và khi đưa linh cữu đi chôn, phướn Thượng Sanh đi trước dẫn đường.
Vậy Phướn Thượng Sanh chỉ hướng dẫn các chơn hồn thuộc Thần vị tức là thuộc ba phẩm: Lễ Sanh, Đạo hữu, Chức việc Bàn Trị Sự, Lễ Sanh và các phẩm tương đương, đối phẩm với: Địa Thần, Nhơn Thần và Thiên Thần. (Còn hàng Thánh vị trở lên thì phướn Thượng Phẩm dẫn đường).
Trong truyện Phong Thần, cây phướn mà Bá Dám cầm là cây phướn Thượng Sanh, hướng dẫn các chơn hồn Thần vị lên đài Phong Thần nghe ban sắc.
Phướn Thượng Sanh có kích thước và màu sắc y như phướn Thượng Phẩm, chỉ đổi chữ Phẩm thành chữ Sanh, và Cổ pháp Thượng Phẩm thành Cổ pháp Thượng Sanh.
 
Phướn Tiếp Dẫn Đạo Nhơn.
Phướn Tiếp Dẫn là phướn của vị Phật gọi là Tiếp Dẫn Đạo Nhơn, hướng dẫn các chơn hồn đắc đạo đi vào cõi CLTG.
 
KCHKHH:
Tây phương Tiếp Dẫn Đạo Nhơn,
Phướn linh khai mở nẻo đường Lôi Âm.
 
KTCMĐQL:
Nắm phan Tiếp Dẫn vào vòng Như Lai.
 
CLTG: Cực Lạc Thế giới.
KCHKHH: Kinh cầu hồn khi hấp hối.
KTCMÐQL: Kinh Tụng Cha Mẹ Ðã Qui Liễu.
 
Phướn Tiêu Diêu - Phướn Truy hồn.
Phướn Tiêu Diêu, cũng gọi là Phướn Truy hồn, là cây Phướn của Lục Nương DTC, dùng để hướng dẫn các chơn hồn đến DTC bái kiến Đức Phật Mẫu.
Phướn Tiêu Diêu chỉ hướng dẫn các chơn hồn đến DTC là hết phận sự. Từ DTC đi đến cõi CLTG, hay đến Lôi Âm Tự ở kinh đô CLTG thì phải dùng Phướn Tiếp Dẫn hay Phướn Thượng Phẩm.
 
TTCĐDTKM:
Lục Nương phất phướn Truy hồn,
Tang thương nay lúc bảo tồn chúng sanh.
 
Bài Thài hiến lễ Lục Nương trong HYDTC:
Nương mây như thả cánh hồng,
Tiêu Diêu phất phướn cõi tòng đưa Tiên.
 
KCTPĐQL:
Tiêu Diêu định tánh nắm phan,
Dò theo Cực Lạc đon đàng siêu thăng.
 
TNHT: Thánh Ngôn Hiệp Tuyển.
HYDTC: Hội Yến Diêu Trì Cung.
 
Phướn tử tôn.
Tử: con. Tôn: cháu.
Phướn tử tôn được dùng khi đưa quan tài người chết đi an táng, có ý nghĩa là để cho các chơn hồn con cháu của người chết, nương theo lá phướn đó, đến đưa tiễn thể xác người chết đến nơi an nghỉ cuối cùng cho trọn tình nghĩa.
Thông thường thì phướn tử tôn được làm 6 lá, chia ra bên nam phái 3 lá và bên nữ phái 3 lá, do các em đồng nhi cầm, đi cặp hai bên và phía sau linh vị. Những người đưa đám thì đi sau linh cữu. Có bài thi:
 
THI:
Phất phướn tử tôn đã tử trần,
Cũng vì hiếu nghĩa với người thân.
Xúm nhau đưa đón về ngôi vị,
Vọng tưởng Thiên cung rước khách trần.
Hình thức và màu sắc của lá phướn tử tôn như sau:
Phướn làm bằng vải đen, phía dưới hình đuôi cá, viền chung quanh bằng vải trắng, bề ngang chừng 30 phân, bề dài chừng 60 phân, trên phướn có kết vào những đốm trắng hình giọt lệ để tượng trưng sự thương tiếc.
Ba lá phướn tử tôn bên nam phái, mỗi lá kết 7 giọt lệ, ba lá phướn bên nữ phái kết vào 9 giọt lệ (nam thất nữ cửu). * Theo tài liệu của Lễ Sanh Ngọc Sảnh Thanh.
 
Phướn tử tôn thường được gọi là cờ tang.
Trong tang lễ của Bà Nữ Đầu Sư Hương Hiếu, các cây cờ tang được may kiểu vở khác hơn và màu sắc cũng khác hơn.
 
Bán Nguyệt San Thông Tin số 33, bài Tường Thuật Thánh lễ Đạo táng Bà Nữ Đầu Sư Hương Hiếu, trang 30 có thuật lại như sau:
"Trong dịp cung nghinh liên đài kỵ long mã nầy, thấy nam nữ đồng nhi đã cầm 12 cây cờ tang, nam 6, nữ 6. Được biết, đây là 12 cây cờ tang do Bà Giáo Sư Hương Cúc may. Bà đã căn cứ theo lời dạy của Đức Hộ Pháp chỉ dạy về cách thức may cờ tang mà may thành kiểu cờ nầy.
Cờ tang hình chữ nhựt, chiều dài khoảng 8 tấc, rộng khoảng 4 tấc, nền trắng, xung quanh viền màu xanh da trời, hai góc trên, mỗi góc viền một hình chữ nhựt, cạnh dài xuôi xuống khoảng 2 tấc, rộng 1 tấc. Ngay trung tâm hai hình chữ nhựt nhỏ nầy là hai chấm tròn đen, mỗi chấm có đường kính khoảng 2 phân. Khoảng cách còn lại giữa hai hình chữ nhựt nhỏ, cũng ngay khoảng giữa, có một dấu lệ xanh.
Ngay trung tâm của cờ tang là một dấu lệ xanh, hai góc dưới cờ tang, mỗi góc một giọt lệ xanh, cộng chung trong cờ tang có 4 dấu lệ màu xanh da trời."
Cây cờ tang nầy có ý nghĩa giống như phướn tử tôn đã nói bên trên, nhưng hình thức và màu sắc đổi khác.
* Sưu khảo, HT/Huỳnh Tâm.

HomeMục Lục: [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17[18].